Trafik Sigortası nedir sorusunun cevabı ile beraber ilişkili diğer kavramları aşağıda inceleyeceğiz.
İÇİNDEKİLER
TRAFİK SİGORTASI NEDİR?
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu 85 inci maddesine göre;
“Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”
Yönündeki madde ile kusursuz sorumluluk hallerinden olan tehlike sorumluluğu düzenlenerek, aracın sürücüsü olmasa bile aracın sahibi yada aracı işleten kişi, aracın sürücüsünün, üçüncü kişilerin bedensel bütünlüğüne yada malına verilen zarardan dolayı sorumlu tutulmuştur.
Bu durumda bir aracın kazaya karışması halinde aracın sürücüsü ve aracın işleteni (işleten sıfatını taşıyan aracın sahibi ve diğer işletenler), üçüncü kişilere verilen zarardan, aracın sürücüsü haksız fiil hükümlerine göre ve aracın işleteni ise tehlike sorumluluğuna göre sorumlu olacaktır.
Kaza nedeniyle üçüncü kişilerin uğrayacağı zararın giderilmesini sağlamak ve yine aracın işleteninin ve sürücüsünün sorumluluğunu belirli limitler dahilinde azaltmak amacıyla KTK m. 91 uyarınca yapılması zorunlu olan Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası hukukumuza girmiştir.
Trafik Sigortası Nedir? sorusunun cevabı KTK m. 91 uyarınca;
“İşletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”
Sigorta sözleşmeleri, mal sigortaları ve sorumluluk sigortaları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sorumluluk sigortalarının altında sınıflanan Trafik Sigortası diğer bir ismiyle Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, hareket halinde olan aracın, üçüncü bir kişi, herhangi bir canlı yada eşyaya verdiği maddi zararı karşılamaktadır.
TRAFİK SİGORTASI KİMLERİN ZARARINI KARŞILAR?
Motorlu araçlar sorumluluk sigortasının amacı, işletenin malvarlığını, onun üçüncü kişilere verdiği zarardan kanunen sorumlu olması dolayısıyla doğan mali yüklere karsı bir bütün olarak korumaktır.[1]
Burada üçüncü kişi kavramına kısaca değinmekte fayda vardır. Aracı işletmek üzere elinde bulunduran kişi, aracın sahibi ve aracın sürücüsü üçüncü kişi kavramının içerisinde yer almaz. Belirttiğimiz kavramlar 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda tek tek tanımlanmıştır. Buna göre;
İşleten; “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendi-sine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.”
Sürücü; “Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir aracı veya taşıtı sevk ve idare eden kişidir.”
KTK m. 3 de yer alan düzenlemeye göre Trafik Sigortası, işletenin (araç sahibi, sicilde kayıtlı görünen, uzun süreli aracı kiralayan, ariyet ve rehin alan kişi) ve aracın sürücüsünün bedensel bütünlüğüne ve malına gelen zararlar dışındaki zararları karşılayacaktır.
TRAFİK SİGORTASI NE KADAR TAZMİNAT ÖDER?
Yukarıda sayılan zararların karşılayan Trafik Sigortası, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından her yıl çıkartılan teminat limitlerine kadar zararları karşılamaktadır. 2021 yılına kadar teminat limitlerini belirleme görevi Hazine ve Maliye Bakanlığı’na aitken 2021 yılı itibari ile bu görev Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na devredilmiştir.
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yapılan düzenlemeye göre;
01.01.2019 – 31.06.2019 yılları arasında kişi başına ölüm ve yaralamalarda 360.000-TL, araç başına maddi zararlarda 36.000-TL
01.07.2019 – 31.12.2019 yılları arasında kişi başına ölüm ve yaralamalarda 390.000-TL, araç başına maddi zararlarda 39.000-TL
01.01.2020 – 31.12.2020 yılları arasında kişi başına ölüm ve yaralamalarda 410.000-TL, araç başına maddi zararlarda 41.000-TL
01.01.2021 – 31.12.2021 yılları arasında kişi başına ölüm ve yaralamalarda 430.000-TL, araç başına maddi zararlarda 43.000-TL
2022 yılında gerçekleşen kazalarda; ölüm ve yaralanmalarda 500.000-TL’ ye, araç başına maddi zararlarda 50.000-TL ye kadar,
2023 yılında gerçekleşen kazalarda; ölüm ve yaralanmalarda 540.000-TL’ ye, araç başına maddi zararlarda 54.000-TL ye kadar,
Trafik Sigortası, kusurlu araç işletenin ve sürücünün sorumluluğunu üstlenecektir.
Yıllara göre Trafik Sigortasının limitlerini görmek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz
https://www.guvencehesabi.org.tr/Teminatlar.aspx
TRAFİK SİGORTASI ÖDEME YAPMA ŞARTLARI
Trafik Sigortacısının yukarıda yer alan limitlerle araç işletenin ve sürücünün sorumluluğunu üstlenmesi için belli şartlar vardır. Bu kapsamda KTK m. 85 de yer alan tanımda yer alan şartlar incelendiğinde;
- Bir motorlu araç olması,
- Karayolunda kazanın meydana gelmesi,
- Araç işletilme halindeyken kazanın meydana gelmesi
- Zararın, araç işleteni ve/veya araç sürücüsü dışındaki kişiler nezdinde gerçekleşmesi,
- Zarar veren aracı sevk ve idare edenin kusurlu olması,
- Zarar taleplerinin ilgili mevzuatlar çerçevesinde olmasıdır.
Bu şartların tamamının sağlanması halinde Trafik Sigortası, kaza tarihindeki limitler dahilinde üçüncü kişilerin zararlarını karşılayacaktır.
Arb. Av. Seyyid Hasan ÖZTÜRK
TAG; Trafik Sigortası nedir
————————————————————————————————————————————————————————————————————————————
[1] ÇEKER, Mustafa: Yargıtay Kararları Işığında Sigorta Hukuku, Ankara 2003, s. 162; ERGÜN: II, s. 488; KARAYALÇIN: Kaza, s. 50; KENDER: Mesuliyet, s. 3; KESKİN, Bülent: “Alkolün Sigorta Korumasına Etkisi”, SHD 1998, S. 1, s. 133; KUBİLAY: s. 112; ŞENOCAK: s. 47; ULAŞ, Işıl: Uygulamalı Sigorta Hukuku (Mal ve Sorumluluk Sigortaları), Ankara 2005, s. 635-636; YONGALIK, Aynur: Çevre Sorumluluk Sigortası, Ankara 1998.
